AB, İsrail–Hamas anlaşmasını olumlu karşıladı: “İki devletli çözüm zemin olmalı”

AB’den temkinli iyimserlik: Anlaşma fırsat sağlayabilir

Avrupa Birliği liderleri, ABD Başkanı Donald Trump’ın arabuluculuğunda duyurulan İsrail–Hamas anlaşmasının ilk aşamasını olumlu karşıladı. AB cephesi, anlaşmanın Gazze’ye insani erişimi artırması ve rehinelerin serbest bırakılması gibi somut adımlar içermesinden memnuniyet duyuyor; ancak çoğu lider bu adımın iki devletli çözüme giden bir sürecin parçası olması gerektiğini belirtiyor.

Liderlerin mesajı: Bu bir başlangıç, iki devletli çözüm şart

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen gibi isimler, anlaşmanın “savaşı sonlandırma ve siyasi çözüme açılan bir kapı” olmasını beklediklerini söyledi. AB dış politika sorumluları, güvenlik, yönetişim ve yeniden inşa için uluslararası taahhütlerin hızla netleştirilmesi gerektiğini vurguluyor.

Anlaşmanın içeriği ve ilk uygulamalar

Gece duyurulan ilk aşamaya göre; Hamas’ın elinde kalan İsrailli rehine sayısının serbest bırakılması, İsrail’in yaklaşık 2 bin Filistinli mahkumu bırakması, Gazze’ye insani yardım geçişlerinin sağlanması ve cepheden geri çekilmeler gibi adımlar yer alıyor. Bu uygulamalar, fiili barış için gerekli adımların sadece başlangıcını oluşturuyor.

Siyasi engeller ve İsrail yönetiminin çekinceleri

Filistin yönetimiyle dayanışma açıklamalarına karşın, İsrail liderliği ve Başbakan Binyamin Netanyahu’nun iki devletli çözümü reddeden tutumu süreci karmaşıklaştırıyor. Netanyahu’nun bazı ifadeleri ve son dönemdeki açıklamaları, AB’nin uzlaşı çağrılarına karşı sert bir siyasi karşılık riskine işaret ediyor.

Uygulama zorlukları ve üye devletler arasındaki ihtilaflar

Avrupa Komisyonu’nun İsrail’e karşı kısmi yaptırım ya da ortaklıkların dondurulması gibi adımlarını hayata geçirmek teknik ve siyasi engellerle karşılaşıyor. Üye devletler arasında nitelikli çoğunluk gerektiren kararlar, Almanya, İtalya, Macaristan ve Çekya gibi ülkelerin çekinceleri nedeniyle zorlaşıyor. Ayrıca sahada kalıcı bir güvenlik mekanizması oluşturulması da uluslararası koordinasyon gerektiriyor.

Bölgesel ve insani boyut: Ölüm, yaralanma ve açlık tehdidi devam ediyor

Anlaşmanın duyurulduğu dönemde hâlâ bölgede ağır insani sonuçlar görülüyor; tarafların açıkladığı ve bağımsız kaynakların raporladığı can kayıpları, yaralanmalar ve yardım erişimi sorunları çözüm bekliyor. Ayrıca Gazze’de yeniden inşa, güvenlik garantileri ve silahsızlandırma gibi ikinci aşama gereklilikleri önümüzdeki dönem için en önemli sınav olacak.