Berlin Duvarı’nın Yıkılışının Üzerinden 36 Yıl Geçti

Berlin Duvarı’nın Tarihi

İkinci Dünya Savaşı sonrası Almanya, ABD, İngiltere, Fransa ve Sovyetler Birliği tarafından dört parçaya bölündü. 1949’da Batı Almanya Federal Almanya Cumhuriyeti (BRD), Doğu Almanya ise Demokratik Almanya Cumhuriyeti (DDR) olarak ilan edildi. Ekonomik ve siyasi nedenlerle 2,5 milyondan fazla kişi Doğu’dan Batı’ya kaçtı.

Kaçışları önlemek için 12 Ağustos 1961’de Doğu Almanya yönetimi sınırı dikenli tellerle kapattı. Bunun yeterli olmaması üzerine 17 Ağustos 1961’de 3,6 metre yüksekliğinde tuğlalarla Berlin Duvarı inşa edilmeye başlandı. Duvar, Berlin’i ve Avrupa’yı iki blok hâline getirerek Soğuk Savaş’ın sembolü oldu.

Duvarın Güvenlik Önlemleri

Berlin Duvarı’nın etrafı gözetleme kuleleri ve iç duvarlarla genişletildi. Bölgede 302 gözetleme kulesi ve 11 binden fazla Doğu Almanya askeri görev yaptı. 8 sınır kapısı kuruldu, Doğu Berlinlilerin çoğu Batı’ya geçiş için izin alamıyordu ve sınırı geçmek suç sayılıyordu. Kayıtlara göre sınırı geçmeye çalışırken en az 136 kişi hayatını kaybetti.

Duvarın Yıkılışı

1980’lerde Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov’un glasnost ve perestroyka politikaları Doğu Almanya’yı da etkiledi. 1989 yazında binlerce Doğu Alman Macaristan ve Çekoslovakya üzerinden Batı’ya kaçtı. Leipzig ve Berlin’de halk “Biz halkız” sloganıyla protestolara başladı.

9 Kasım 1989’da Doğu Almanya hükümeti sözcüsü Günter Schabowski’nin seyahat düzenlemesini anında geçerli ilan etmesiyle sınır kapıları açıldı. Doğu Berlinliler duvarı aşıp Batı Berlinlilerle kucaklaştı ve Berlin Duvarı böylece yıkıldı.

Vatandaşların Anıları

Berlin’deki vatandaşlar, duvarın yıkılış sürecini canlı şekilde hatırlıyor. Batı Berlin’de çocukluk geçiren Petra Lütz, “Geceleri sınırdaki ışıkları görüyorduk. Birden duvar yok oldu ve Berlin yeniden bir oldu” dedi. Stuttgart’tan gelen Roland Henkel, duvarın yıkılışını televizyondan öğrendiğini belirterek, Schabowski’nin açıklamasının süreci hızlandırdığını söyledi.

Duvarın inşası ve Doğu-Batı ayrımı, Alman vatandaşlarının hafızasında derin izler bıraktı. Bugün hâlâ Berlin’in çeşitli noktalarında duvar kalıntıları görülebiliyor ve eski Doğu ile Batı Almanya arasında kültürel farklılıklar anımsatılıyor.