Trump: Zelenskiy barış teklifini imzalamaya hazır değil

ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy’nin Rusya ile savaşı sona erdirmeyi amaçlayan ve Washington tarafından hazırlanan barış teklifini imzalamaya hazır olmadığını söyledi.

Trump’ın açıklamaları, Washington ve Kiev heyetlerinin Florida’da üç gün süren ve ABD yönetiminin sunduğu önerideki görüş ayrılıklarını azaltmayı hedefleyen müzakerelerin tamamlanmasının ardından geldi. Trump, pazar gecesi basın mensuplarıyla yaptığı konuşmada, sürecin ilerlemesini Zelenskiy’nin geciktirdiğini savundu.

“Başkan Zelenskiy’nin teklifi hâlâ okumamış olmasından biraz hayal kırıklığına uğradım; bu birkaç saat önceki durumdu,” diyen Trump, Ukraynalı müzakerecilerin öneriden memnun olduğunu, ancak Zelenskiy’nin kendisinin hazır olmadığını öne sürdü. Trump, “Rusya’nın bu teklifle sorunu yok gibi görünüyor ama Zelenskiy için aynı şeyi söyleyemem,” ifadelerini kullandı.

Öte yandan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Beyaz Saray’ın planına kamuoyu önünde açık destek vermiş değil. Putin, geçen hafta Trump’ın teklifindeki bazı unsurların uygulanamaz olduğunu söylemişti. Buna rağmen ilk taslağın Moskova lehine olduğu değerlendirmeleri yapılmıştı.

Trump ile Zelenskiy arasındaki ilişkiler, Trump’ın ikinci başkanlık dönemine girerken savaşı “ABD vergi mükelleflerinin parası için bir israf” olarak nitelemesinin ardından inişli çıkışlı bir seyir izliyor. Trump, savaşın sona ermesi için Ukrayna’nın Rusya’ya toprak bırakması gerektiğini de defalarca dile getirdi. Yaklaşık dört yıldır süren çatışmanın çok fazla can kaybına yol açtığını savundu.

Zelenskiy ise cumartesi günü, Florida’daki görüşmelere katılan Amerikalı yetkililerle bir telefon görüşmesi yaptığını ve müzakerelerle ilgili bilgilendirildiğini söyledi. Zelenskiy, sosyal medya paylaşımında, “Ukrayna, gerçek bir barışa ulaşmak için Amerikan tarafıyla iyi niyetle çalışmaya kararlıdır,” dedi.

ABD'nin strateji belgesi

Trump’ın Zelenskiy’e yönelik eleştirileri, Rusya’nın pazar günü ABD’nin yeni ulusal güvenlik strateji belgesini memnuniyetle karşılamasıyla aynı döneme denk geldi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, devlet ajansı TASS’a yaptığı açıklamada, belgenin genel hatlarıyla Moskova’nın yaklaşımıyla uyumlu olduğunu söyledi. Peskov, belgede çatışmadan kaçınma ve diyalog vurgusu bulunduğunu belirterek, bunun Ukrayna konusunda Washington’la “daha yapıcı bir işbirliğine” zemin hazırlayabileceğini dile getirdi.

Cuma günü yayımlanan strateji belgesinde, ABD’nin Rusya ile ilişkileri iyileştirmek istediği ve Ukrayna’daki savaşın sona erdirilmesinin “Rusya ile stratejik istikrarın yeniden tesis edilmesi” açısından temel bir Amerikan çıkarı olduğu ifade ediliyor.

Görüşmeler 'son 10 metrede'

Trump’ın görevden ayrılmaya hazırlanan Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg da cumartesi günü Reagan Ulusal Savunma Forumu’nda yaptığı konuşmada, barış çabalarının “son 10 metreye” girdiğini söyledi. Kellogg’a göre anlaşmanın önündeki iki temel başlık, Donbas bölgesinin statüsü ve Zaporijya Nükleer Santrali.

Rusya, Donetsk ve Luhansk’ı kapsayan Donbas’ın büyük bölümünü kontrol ediyor. Moskova ayrıca üç yıl önce bu bölgelerle birlikte iki güney bölgesini yasadışı şekilde ilhak etmişti. Rus işgali altındaki Zaporijya Nükleer Santrali ise faaliyet dışı durumda ve güvenlik nedeniyle sürekli enerjiye ihtiyaç duyuyor.

Kellogg, ocak ayında görevinden ayrılacak ve Florida’daki görüşmelere katılmadı.

Bu gelişmelerin yanı sıra, İngiltere, Fransa ve Almanya liderlerinin pazartesi günü Londra’da Zelenskiy ile bir araya gelmesi bekleniyor.

Diplomatik temaslar sürerken, Rusya’nın füze, İHA ve topçu saldırıları da devam etti. Gece boyunca ve pazar günü düzenlenen saldırılarda en az dört kişi hayatını kaybetti. Çernihiv bölgesinde bir İHA saldırısında bir kişi öldü; Kremençuk kentinde altyapıya yönelik füze ve İHA saldırıları elektrik ve su kesintilerine yol açtı. Harkov bölgesinde ise Rus bombardımanında üç kişi yaşamını yitirdi, 10 kişi yaralandı.

Ukrayna ve Batılı müttefikleri, Rusya’yı enerji altyapısını hedef alarak sivilleri ısı, elektrik ve sudan mahrum bırakmaya çalışmakla suçluyor. Ukraynalı yetkililer bu stratejiyi “soğuğun silah haline getirilmesi” olarak nitelendiriyor.