Araştırma: Vejetaryen ve vegan beslenme çocuklar için sağlıklı olabilir

Yeni kapsamlı bir çalışma, vejetaryen ya da vegan beslenmenin çocuklar için sağlıklı olabileceğini ortaya koydu. Ancak ihtiyaç duydukları tüm besin öğelerini almak için muhtemelen zenginleştirilmiş gıdalara veya takviyelere ihtiyaçları olacak.

Critical Reviews in Food Science and Nutrition dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, bitki temelli beslenme, et yiyen çocuklara kıyasla kardiyovasküler sağlık dâhil olmak üzere bazı yararlar sağlayabilir.

İtalya'daki Floransa Üniversitesi'nden araştırmacı ve çalışmanın başyazarı Monica Dinu, yaptığı açıklamada şöyle dedi: "İyi planlanmış ve uygun şekilde takviye edilmiş vejetaryen ve vegan diyetler, besin gereksinimlerini karşılayabilir ve çocuklarda sağlıklı büyümeyi destekleyebilir."

Araştırmacılar, çalışmanın çocuklarda bitki temelli beslenmeye ilişkin şimdiye kadarki en kapsamlı inceleme olduğunu belirtti.

18 ülkeden yaklaşık 49 bin çocuk ve gence ait verileri analiz ederek beslenme alışkanlıklarını, sağlık sonuçlarını, büyümelerini ve beslenme durumlarını izlediler. İncelenen diyetler arasında vejetaryenler (et, balık ve kümes hayvanları tüketmeyip süt ürünleri ve yumurta yiyenler), veganlar ve her şeyi yiyenler (omnivorlar) yer aldı.

Vejetaryen çocuklar, omnivorlara kıyasla daha fazla lif, demir, folat, C vitamini ve magnezyum tüketme eğilimindeydi; ancak daha az enerji, protein, yağ, B12 vitamini, D vitamini ve çinko alıyorlardı.

Vegan diyetlere ilişkin kanıt daha azdı, ancak eğilimler benzerdi. Çalışma, vegan çocukların özellikle kalsiyum alımının düşük olduğunu ortaya koydu.

Araştırmacılar, bitki temelli beslenen çocukların bazı temel besin öğelerinde eksiklik yaşamamak için takviye almaları veya zenginleştirilmiş gıdalar tüketmeleri gerekebileceğini söyledi.

ABD'deki New York Üniversitesi'nde doçent olan ve çalışmanın yazarlarından Jeannette Beasley, "Dikkat çekici olarak, takviye ya da zenginleştirilmiş gıdalar olmadan B12 vitamini yeterli düzeylere ulaşmadı. Kalsiyum, iyot ve çinko alımları ise sıklıkla önerilen aralıkların alt sınırında kaldı," dedi.

Hem vegan hem de vejetaryen çocukların kardiyovasküler sağlıkları, et yiyen akranlarına göre daha iyiydi. Vejetaryenler, daha düşük vücut kitle indeksi (VKİ), yağ kütlesi ve kemik mineral içeriği ile biraz daha kısa ve daha zayıf olma eğilimindeydi.

Ayrıca, atardamarlarda plak birikimine yol açabilen "kötü" ya da "sağlıksız" kolesterol olarak bilinen düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) kolesterol dâhil olmak üzere daha düşük kolesterol düzeylerine sahiptiler.

Çalışmanın bazı sınırlılıkları da var. Örneğin, çocukların diyetlerinin sağlık sonuçlarındaki farklılıklara doğrudan neden olup olmadığını kanıtlamak güç. Bitki temelli beslenmeyi tercih eden aileler, sosyoekonomik durum ya da yaşam tarzı etkenleri açısından da et tüketen ailelerden farklılık gösterebilir.

Araştırmacılar, ebeveynlere çocuklarının beslenmesini, örneğin çocuk doktorlarının ve diyetisyenlerin desteğiyle, özenle planlamalarını öneriyor.

Ayrıca, çocukları büyürken beslenme gereksinimlerinin karşılandığından emin olmalarına yardımcı olmak için bitki temelli beslenen ailelere yönelik daha fazla resmî rehberlik sunulması gerektiğini belirttiler.

Dinu, "Bu bulguların, hem bitki temelli diyetlerin faydaları hem de olası riskleri konusunda daha net bir yol gösterici olmasını ve sağlık, etik ya da çevresel nedenlerle bu diyetleri seçen sayıları artan ebeveynlere yardımcı olmasını umuyoruz," dedi.