DSÖ: Tüberküloz hâlâ dünyanın en ölümcül bulaşıcı hastalığı
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tüberkülozun 2024’te dünya genelinde 1 milyon 230 bin kişinin ölümüne yol açtığını açıkladı. Hastalık önlenebilir ve tedavi edilebilir olmasına rağmen, küresel kaynak açığı ve risk faktörleri salgının kontrolünü zorlaştırıyor.
Tüberkülozdan ölümler hâlâ yüksek
DSÖ’nün raporuna göre tüberküloz, 2024 yılında dünya çapında 1 milyon 230 bin kişinin hayatını kaybetmesine yol açtı ve dünyanın en ölümcül bulaşıcı hastalığı unvanını koruyor. 2024’te 11 milyon kişi tüberküloza yakalandı; bunların 5,8 milyonu erkek, 3,7 milyonu kadın ve 1,2 milyonu çocuk.
En çok etkilenen ülkeler
Dünya genelindeki tüberküloz vakalarının üçte ikisi sekiz ülkede yoğunlaşmış durumda: Hindistan, Endonezya, Filipinler, Çin, Pakistan, Nijerya, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Bangladeş.
Risk faktörleri ve tedavi
Hastalığı besleyen başlıca riskler yetersiz beslenme, HIV enfeksiyonu, diyabet, sigara ve alkol bağımlılığı olarak öne çıkıyor. Tüberküloz, HIV pozitif kişiler arasında en büyük ölüm nedeni olmaya devam ediyor. Tedavi başarı oranı yüzde 68’den yüzde 71’e yükseldi. DSÖ, 2000 yılından bu yana zamanında uygulanan tedavilerin 83 milyon kişinin hayatını kurtardığını tahmin ediyor.
Kaynak açığı endişesi
Tüberkülozla mücadeleye ayrılan küresel bütçe 2020’den beri artmadı. 2024’te hastalığın önlenmesi, tanı ve tedavisi için yaklaşık 6 milyar dolar harcandı. Oysa 2027 yılı için hedeflenen yıllık bütçe 22 milyar dolar.
Aşı ve ilaç araştırmaları sürüyor
63 tanı testi ve 29 ilaç adayının klinik denemeleri sürüyor. İnsanlar üzerinde test edilen 18 aşı adayından 6’sı Faz 3 aşamasına ulaştı. Ancak çocukluk çağı aşısı BCG dışında son yüzyılda lisanslanmış yeni bir tüberküloz aşısı bulunmuyor ve yetişkinler için etkili bir aşı hâlâ mevcut değil.
