FDA onayı tartışma yarattı: Leucovorin, otizm tedavisinde umut olabilir mi?

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), leucovorin adlı ilacın beyinde folat eksikliği bulunan çocukların kullanımına açılacağını duyurdu. Karar, otizmin tedavisi konusunda umut verirken bilim dünyasında temkinli karşılandı.

ABD Sağlık Bakanlığı, leucovorin’in etiketinde değişikliğe giderek, otizmle ilişkili iletişim ve gelişim sorunları yaşayan çocuklara bu ilacın erişimini kolaylaştıracağını açıkladı. Başkan Donald Trump, kararın “otizmli çocukların ailelerine umut vereceğini” söyledi.

Leucovorin nedir?

Leucovorin, folik asidin aktif bir formu olup uzun süredir kanser tedavisinde kullanılıyor. Kemoterapi ilaçlarının yan etkilerini azaltmak veya etkinliğini artırmak amacıyla reçete ediliyor.

Neden otizm için düşünülüyor?

Beyindeki folat eksikliği ile gelişimsel gecikmeler arasında bağlantı bulunduğu biliniyor. Bazı araştırmalar, otizmli çocuklarda folatın beyne taşınmasını engelleyen antikorların görüldüğünü ortaya koydu. Bu bulgular, leucovorin’in otizme bağlı dil ve iletişim sorunlarını hafifletebileceği fikrini gündeme getirdi.

Bilim ne diyor?

• 2021’de yapılan bir kanıt incelemesi, leucovorin verilen çocuklarda iletişim becerilerinde iyileşme gözlendiğini ortaya koydu. Ancak sonuçlar sınırlıydı.

• 2024’teki küçük çaplı bir çalışmada, ilacı alan çocuklarda plasebo grubuna göre belirgin gelişme kaydedildi.

• Çocuk nöroloğu Dr. Richard Frye, bazı vakalarda dil becerilerinde ilerleme gördüklerini söyledi ancak “Otizm için tek bir ilaç yok” diyerek temkinli davrandı.

Buna karşın, Otizm Bilim Vakfı ve birçok uzman, kanıtların yetersiz olduğunu ve tedavi rehberlerinin değişmesi için daha geniş araştırmalara ihtiyaç duyulduğunu vurguluyor.

Yan etkiler ve tartışmalar

Leucovorin kullanımında nöbet, alerjik reaksiyon, mide bulantısı gibi yan etkiler görülebiliyor. Ayrıca bazı çocuklarda hiperaktiviteyi tetikleyebiliyor. Uzmanlar, ailelerin reçetesiz folat takviyelerine yönelmesi durumunda doz farklılıklarının ciddi risk yaratabileceği konusunda uyarıyor.

Sonuç

FDA’nın onayı, leucovorin’i otizmli çocuklar için resmi olarak erişilebilir hâle getirse de, bilim dünyası tedavinin etkinliği konusunda temkinli. Daha kapsamlı ve uzun vadeli klinik çalışmaların sonucu, ilacın otizm tedavisinde kalıcı bir seçenek olup olmayacağını belirleyecek.