Putin’in Zirve Yolculuğu Türkiye Üzerinden mi Olacak? Uluslararası Tutuklama Riski Gündemde

Putin ve Trump’ın Avrupa Zirvesi Planı

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna’daki savaşa son verilmesi için yeni bir görüşme gerçekleştirmeyi planlıyor. Alaska’daki önceki görüşmelerin başarısız olmasının ardından, zirvenin yapılacağı yer olarak Macaristan öne çıktı.

Ancak bu plan, diplomatik olduğu kadar hukuki bir krizi de gündeme getirdi. Zira Putin hakkında Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından 2023’te çıkarılan tutuklama emri mevcut. Teorik olarak, Putin Macaristan’a ayak bastığında tutuklanması gerekiyor.

UCM Tutuklama Emri ve Macaristan’ın Çıkmazı

UCM, Putin hakkında Ukrayna savaşında çocukların yasa dışı şekilde Rusya’ya götürülmesi gerekçesiyle tutuklama kararı almıştı. Mahkemenin kendi polis gücü olmadığı için kararların uygulanması üye ülkelere bırakılıyor.

Almanya, Macaristan’a “Putin ülkeye girerse tutuklamalı” çağrısı yaptı. Ancak Macaristan Başbakanı Viktor Orban, uzun süredir hem Trump’a hem de Putin’e yakın müttefik olarak biliniyor. Üstelik Orban hükümeti, Nisan ayında UCM’den çekilme sürecini başlatmış durumda.

Türkiye Olası Rota

Putin’in Macaristan’a ulaşması, diplomatik ve coğrafi engeller nedeniyle riskli. Rusya’dan Budapeşte’ye en kısa rota Belarus ve Batı Ukrayna üzerinden olsa da Ukrayna hava sahasının kapalı olması bu seçeneği imkânsız kılıyor.

Uzmanlar, en güvenli güzergâhın Türkiye üzerinden Yunanistan ve Adriyatik Denizi rotasıyla Sırbistan üzerinden Macaristan’a ulaşmak olduğunu belirtiyor. Türkiye’nin Batı ve Rusya ile denge politikası bu hattı daha güvenli kılıyor.

Avrupa’da Diplomatik İkilem

AB ülkeleri Rus uçaklarının hava sahasına girişini yasakladı. Ancak istisna tanıyarak Putin’in geçişine izin vermek, Brüksel için bir ikilem yaratıyor: izin vermek Ukrayna’ya verilen siyasi desteği zedeleyebilir, izin vermemek ise barış görüşmelerine engel olarak algılanabilir.

Uzman Görüşü

Philip Bednarczyk (German Marshall Fund, Varşova Direktörü) görüşü şöyle:

“Putin’in seyahati yüksek riskli ama olasılığı dışlanamaz. UCM’ye taraf ülkeler, hangi uçakta olduğunu bilmedikleri için hava sahasından geçen uçağı durdurmak zorunda değil. ABD, Polonya’dan özel izin isteyebilir.”

Barış mı, Politik Gösteri mi?

Putin’in Budapeşte’ye gitmesi, savaşın başlamasından bu yana bir AB ülkesine yapacağı ilk ziyaret olacak. Ancak hem siyasi hem hukuki riskler nedeniyle zirvenin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği belirsiz. Kremlin, “henüz detaylar net değil” açıklaması yaptı. Batı’daki çevreler ise bu görüşmeyi hem barış umudu hem de politik gösteri olarak değerlendiriyor.