Suriye’de Bir Yıl: Şara Dönemi Nasıl Başladı, Nasıl Devam Ediyor?

Suriye’de Devrimin Birinci Yılı

Suriye’de 13 yıllık iç savaşın ardından başlayan ve sadece 11 gün süren silahlı ayaklanma, ülkenin kuzeyinden başlatarak hızlıca yayıldı ve 24 yıllık Baas rejimini devirdi. Devlet Başkanı Beşar Esad’ın 8 Aralık’ta Rusya’ya kaçmasıyla rejim tamamen çöktü. Böylece Suriye’de yeni bir dönemin kapısı aralandı.

Ayaklanmayı yöneten isim olan Şara, Ocak 2025’te resmen Suriye’nin cumhurbaşkanı oldu. Ancak Şara’nın, “Muhammed Golani” adıyla HTŞ örgütünün liderliğini yürütmüş olması ve geçmişte El Kaide ile bağlantılı faaliyetlerde bulunması birçok tartışmayı beraberinde getirdi.

Ayaklanma Nasıl Başladı?

Şara’nın hikâyesi, 2003 yılında ABD işgaline karşı Irak’a gidip El Kaide saflarına katılmasıyla başlıyor. 2006’ya kadar Amerikan güçlerine karşı savaştı ve beş yıl ABD hapishanesinde kaldı. Bu dönemde DAEŞ’in lideri Ebubekir el Bağdadi ile tanışması, onun gelecekteki rolünü belirleyen en önemli noktalardan biri oldu.

Şara daha sonra DAEŞ’e katılsa da örgütün aşırı radikal çizgisi nedeniyle ayrılarak El Kaide’ye geri döndü. 2011’de Nusra Cephesi’ni kurmak üzere Suriye’ye gönderildi ve kısa sürede rejime karşı savaşan en etkili güçlerden biri haline geldi. Nusra Cephesi, 2016’da HTŞ adını aldı ve Şara örgütün liderliğine yükseldi.

HTŞ’den Devlet Başkanlığına: Washington ile Yeni Sayfa

Cumhurbaşkanı Şara, göreve geldikten sonra uluslararası ilişkilerde dikkat çekici değişimlerin sinyalini verdi. En önemli gelişme, Washington ile Şam arasındaki ilişkilerin yumuşaması oldu. Şara, 10 Kasım’da ABD Başkanı Donald Trump ile Beyaz Saray’da görüşerek tarihte bir ilke imza attı.

ABD yönetimi, Şara’yı “Muhammed el-Cevlani” adıyla terör listesinde bulunduruyordu. Ancak 8 Kasım’da bu yaptırımlar kaldırıldı. Aynı şekilde Avrupa ve Arap ülkelerinden de destek gören Şara, ülkeyi dış politikada yeni bir eksene taşıdı. Öte yandan Esad döneminin güçlü müttefikleri İran ve Rusya ile mesafe açılmaya başladı.

İç Çatışmalar Devam Etti

Şara, adil bir yönetim sözü verse de yeni dönemin ilk yılında şiddet olayları tamamen sona ermedi. Özellikle Şam’da yeni yönetimin kurulması sırasında çıkan çatışmalarda yüzlerce kişi hayatını kaybetti, çok sayıda Suriyeli yerinden edildi.

Suriye’nin yeni lideri, bu süreçte “kabul edilemez olaylar yaşandığını” belirterek faillerin yargılandığını açıkladı. Şara, önceki gün yaptığı açıklamada ülkenin dört yıl sonra seçimlere gideceğini duyurdu.

İsrail İşgalindeki Bölgeler En Kritik Başlık

Suriye’nin en önemli gündem maddelerinden biri de İsrail’in işgal ettiği bölgeler. Şara, 8 Aralık 2024 sonrasında işgale uğrayan toprakların geri alınması için uluslararası aktörlerle birlikte çalışıldığını söyledi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise İsrail ordusunun Suriye’nin güneyinden çekilmeyeceğini açıkladı. Baas rejiminin devrilmesinin hemen ardından İsrail, Suriye’nin güneyindeki Cebel eş-Şeyh (Hermon) Dağı’nı işgal etmişti. Golan Tepeleri ise 1967’den bu yana İsrail işgali altında bulunuyor.